Kesinti Maliyeti (Cost of Downtime): Şirketiniz İçin Önemli Bir Hesaplama

Dijital çağda, herhangi bir işletme için hizmetlerin kesintisiz çalışması hayati öneme sahiptir. Planlanmamış bir kesinti anında hem itibarınıza hem de finansal sağlığınıza zarar verebilir. Peki, Kesinti Maliyeti (Cost of Downtime) nedir? Basitçe söylemek gerekirse, büyük bir olayın finansal etkisini anlamak anlamına gelir. Bu, bir olay sonrasında karşılaşılan kayıpları ve harcamaları kapsar ve şirketler için potansiyel olarak “finansal Azrail” rolünü üstlenebilir.

Ponemon Institute ve Emerson Network Power tarafından 2016 yılında yürütülen bir araştırmanın sonuçlarına göre, planlanmamış veri merkezi kesintilerinin maliyet davranışı incelenmeye devam edilmiştir. Bu çalışmalar, kesinti maliyetlerinin sürekli arttığını göstermektedir.

Kesinti Maliyeti Neden Önemli?

Kesinti maliyetleri, şirket büyüklüğüne ve sektöre bağlı olarak büyük ölçüde değişmekle birlikte, ortalamalar oldukça yüksektir. 2014 yılında Gartner tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ortalama kesinti maliyeti dakika başına 5.600 ABD Doları idi. Ponemon Institute’un 2016 raporuna göre ise bu rakam dakika başına yaklaşık 9.000 ABD Doları’na yükselmiştir. Küçük işletmeler için bu rakam dakika başına 137 ila 427 ABD Doları arasında değişebilirken, 2024 yılında yapılan bir araştırmaya göre, orta ve büyük ölçekli işletmelerin %90’ından fazlası için saatlik kesinti maliyeti 300.000 ABD Dolarını aşmaktadır. Hatta işletmelerin %41’i saatlik kesintinin 1 milyon ila 5 milyon ABD Dolarından fazlaya mal olduğunu belirtmiştir.

Büyük şirketlerin yaşadığı kayıplara örnek olarak, Mart 2019’daki 14 saatlik Facebook kesintisinin tahmini 90 milyon ABD Doları’na mal olması verilebilir.

Kesinti Maliyetinin Bileşenleri

Kesintinin finansal etkisini düşündüğümüzde akla ilk olarak kaybedilen gelir gelse de, gerçek maliyetler çok daha geniştir. Ponemon’a göre, kesinti maliyetinin en büyük payını iş kesintisi (business disruption) oluşturur; bu kategori itibar kaybı ve müşteri kaybını içerir.

Temel maliyet bileşenleri şunlardır:

1.     İş Kesintisi ve İtibar Kaybı (Intangible Costs):

Genellikle tahmin edilmesi zor olan soyut maliyetlerdir, ancak uzun vadeli etki açısından hayati öneme sahiptir. Ponemon’a göre bu, kesinti maliyetinin en pahalı kategorisidir. Müşteri güveni ve sadakati açısından büyük risk taşır.

2.     Kaybedilen Gelir (Lost Revenue):

Kesinti süresi boyunca müşterilerin veya potansiyel müşterilerin temel sistemlere erişememesi nedeniyle kaybedilen toplam gelirdir.

3.     Kaybedilen Üretkenlik (Lost Productivity):

Olaydan etkilenen son kullanıcıların üretkenlik kaybı üçüncü en büyük finansal yükü oluşturur. Buna ek olarak, olayı çözmekle görevli BT ekibinin ve ilgili ekiplerin (PR, sosyal medya, müşteri hizmetleri) kaybettiği iç üretkenlik de dahildir. Çalışan maaşları sabit maliyet olduğu için, iş yapılmasa bile ödenmeye devam eder.

4.     Kurtarma Maliyetleri (Cost to Recover):

Kayıp veriyi kurtarmak için gereken hizmetler, ekipman onarımı veya yenilenmesi, yüklenici maliyetleri ve çalışan stresinden kaynaklanan yüksek çalışan değişim oranları gibi maliyetleri içerir.

5.     Yasal ve Düzenleyici Maliyetler:

Yazılım sağlayıcıları için SLA (Hizmet Seviyesi Anlaşması) finansal cezaları, düzenleyici gerekliliklerin ihlali nedeniyle hükümet para cezaları ve davalar da gerçek maliyetlerdir.

Kendi Şirketiniz İçin Kesinti Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Kesinti maliyetini hesaplamak için iki temel yaklaşım kullanılabilir:

1.     Hızlı Tahmin Hesaplayıcısı (Quick Downtime Calculator):

Şirketinizin muhtemel kesinti maliyetlerini hızlıca tahmin etmek için şu formülü kullanabilirsiniz:

Kesinti Maliyeti = Kesinti Süresi (dakika) x Dakika Başı Maliyet

• Küçük işletmeler için dakika başına 427 ABD Doları kullanın.
• Orta ve büyük işletmeler için dakika başına 9.000 ABD Doları kullanın.

2.     Detaylı Faaliyet Tabanlı Hesaplama:

Daha kapsamlı bir hesaplama için saatlik kesinti maliyeti şu faktörlerin toplamı olarak bulunur:

Saatlik Kesinti Maliyeti = Kaybedilen Gelir + Kaybedilen Üretkenlik + Kurtarma Maliyeti + Soyut Maliyetler (İtibar Kaybı)

·       Kaybedilen Geliri Hesaplama:

İşletmenizin gelir getiren alanlarını belirleyin. Haftalık ortalama geliri 40 saate veya aylık ortalama geliri 30 güne bölerek saatlik geliri bulun. Gelir getiren alanların kesintisiz çalışma bağımlılığını yüzde olarak hesaplayın (örneğin, bir e-ticaret sitesi %100 bağımlı olabilir).

·       Kaybedilen Üretkenliği Hesaplama:

Her çalışanın saatlik ücretini hesaplayın. Çalışanın iş rolüne göre üretkenliğinin kesintisiz çalışmaya bağımlılığını yüzde olarak belirleyin (örneğin, bir ofis asistanı %50 verimlilikle çalışabilir). Her çalışanın saatlik ücretini verimlilik yüzdesiyle çarpın ve tüm çalışanların rakamlarını toplayarak toplam kaybedilen üretkenlik maliyetini bulun.

Sonuç olarak, elde ettiğiniz bu toplam rakam, iş sürekliliği hizmetlerine yapılan yatırımın değerini göstermek ve potansiyel veri kaybı ve kesinti risklerinden korunmak için karar vericileri ikna etmek için kullanılabilir.

Kesinti Maliyetlerini En Aza İndirme Yolları

Bu yüksek rakamlar göz önüne alındığında, kesinti riskini azaltmak her büyüklükteki şirket için bir öncelik olmalıdır. Kanıtlanmış yöntemler şunlardır:

·      Ayrıntılı Bir Felaket Kurtarma Planı Oluşturun:

Kesinti anında ne yapacağınızı bilmek, değerli zamanı boşa harcamayı önler ve olayları daha hızlı ele almanızı sağlar.

·      Açık ve Sık İletişim Kurun:

İş kesintisi maliyetlerin büyük bir kısmını oluşturduğu için, olay sırasında ve sonrasında müşteri hizmetlerini ve iletişimini önceliklendirmek önemlidir.

·      Tek Hata Noktalarını Ortadan Kaldırın:

Mevcut altyapınızdaki tek hata noktalarını gidermek (sunucular arasında yük dengeleme, iyi yedekleme uygulamaları) kesintiyi ve maliyetleri azaltmanın en hızlı yollarındandır.

·      Önlemeye Öncelik Verin:

Eski sistemleri ve güvenlik özelliklerini değiştirmeye ve sorunları tam teşekküllü olaylara dönüşmeden önce düzeltmeye öncelik verin.

·      Postmortem (Olay Sonrası İnceleme) Atlamayın:

Gelecekteki kesintileri önlemenin en iyi yolu, güçlü bir postmortem uygulamasına sahip olmaktır. Bu incelemeler, olayın nedenini, etkisini ve tekrar etmesini önlemek için ne yapılması gerektiğini ortaya koyar.

Bu adımları uygulayarak, işletmeler varlıklarının değeri ışığında risk ve kaynak kullanımını optimize edebilir.

Siz de kurumunuzu dijital geleceğe taşımaya hazır mısınız? Birlikte buluta geçiş yolculuğunuzu planlayalım. 👉 Bize Ulaşın