Kasım ayı, perakende ve e-ticaret sektörü için adeta bir hasat mevsiminin başlangıcını temsil ediyor. ‘Efsane Kasım’ adıyla anılan bu süreç, ‘Black Friday’ ve ‘Cyber Monday’ gibi büyük kampanyaları kapsayarak, indirim ve fırsat kelimeleriyle özdeşleşmiş durumda. Bu dönemde e-ticaret siteleri yalnızca rekor satışlar hedeflemekle kalmıyor, aynı zamanda zirveye çıkan trafik ve siber tehditler karşısında altyapılarının dayanıklılık testinden geçiyor. Peki, sizin IT altyapınız bu “efsanevi” yoğunluğa gerçekten hazır mı?
Efsane Kasım’ın İhtişamı ve Beklenen Dev Hacim
E-ticaret sektörü, her yıl istikrarlı bir büyüme göstermeye devam ediyor. Ticaret Bakanlığı’nın 2024 yılı için öngörüsü, e-ticaret hacminin 3.4 trilyon TL’ye ulaşacağı yönündeydi. Gerçekleşen verilere göre ise 2024 yılında Türkiye’de e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre %61,7 artarak 3 trilyon TL’ye ulaştı. Toplam işlem sayısı ise 5,91 milyar adet olarak gerçekleşti.
Ancak Kasım ayı, genel ortalamaların çok üzerine çıkıyor. Geçen yıla oranla daha fazla ilgi bekleyen sektör temsilcileri, bu kapsamda ‘Efsane Kasım’ dönemi boyunca 500 milyar liralık bir ticaret hacmi ve günlük 20 milyon liralık satış yapılacağını öngörüyor. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Hakan Çevikoğlu’nun hatırlatmasına göre, Kasım 2023’te e-ticaret hacmi, yılın genelindeki aylık ortalamaların yüzde 50 üzerinde gerçekleşmişti.
Bu dönemsel yoğunluk, istatistiklere de yansıyor: E-ticaretin genel ticaret içindeki payı, yıl genelinde %19,1 iken, Kasım ayında bu oran %22,3’e yükseliyor. 2024 yılında en çok işlem yapılan günlerin neredeyse tamamı Kasım kampanyalarına denk geliyor (11.11, 28.11, 29.11, 06.11, 05.11). Kasım ayında işlem sayılarında %63,2 gibi kayda değer bir artış gözlemlenmiştir.
Özellikle belirli kategorilerde bu yoğunluk zirveye ulaşıyor:
- Elektronik sektöründe e-ticaretin genel ticarete oranı Kasım ayında %38’e çıkarak yılın zirvesini görmüş.
- Giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe bu oran Kasım ayında %30,2 ile zirve yapmış.
- Motorlu ve Motorsuz Araç, Servis, Yedek Parça ve Aksesuarları sektöründe de Kasım ayında kayda değer bir artış yaşanarak oran %63,2’ye ulaşmış; bu, kış lastiği gibi yıl sonu alımlarına yönelik talebe işaret ediyor.
Bu beklentiler, e-ticaret platformunuzun yalnızca mevcut yükü değil, katlanarak artan bu rekor talebi yönetebilmesi gerektiği anlamına geliyor.
Altyapı Performansının Kritik Önemi ve Ölçeklenebilirlik
Yüksek trafik hacmi, IT altyapısının karşılaştığı ilk ve en büyük engeldir. Eğer altyapınız, anlık olarak yüz binlerce hatta milyonlarca kullanıcıyı aynı anda ağırlayacak kapasiteye sahip değilse, bunun faturası çok ağır olabilir.
Sektörel araştırmalar, bir e-ticaret sitesinin yüklenme süresindeki her 1 saniyelik gecikmenin, %7’ye varan dönüşüm kaybına neden olduğunu gösteriyor. Kasım yoğunluğunda bu potansiyel kayıp katlanarak artar. IDC araştırmaları da kesintiye uğrayan veya yavaş çalışan e-ticaret sitelerinin yüksek oranda sepet terkine ve marka itibar kaybına yol açtığını vurguluyor. 2024 yılında perakende e-ticaret özelinde ortalama sepet tutarının 875 TL olduğu göz önüne alındığında, başarısız her işlemin somut bir maliyeti bulunmaktadır.
Bu tür kayıpları önlemek için Gartner, esnek ve anlık ölçeklenebilir altyapılar için hibrit veya çoklu bulut çözümlerini şiddetle öneriyor. E-ticaret şirketlerinin, yoğun talep anlarında hizmet kesintisi yaşamamak adına bulut bilişimdeki kapasite artışını otomatize etmesi hayati bir zorunluluktur. Altyapınızın otomatik ölçeklenebilirliği, müşteri kaybını önlemede temel anahtardır.
Yoğun bir IT kesintisinin saatlik ortalama maliyetinin kurumsal düzeyde 100.000 ABD Dolarının üzerine çıktığı biliniyor. E-ticaretin zirve yaptığı ‘Efsane Kasım’ saatlerinde bu maliyet daha da yüksektir. Ayrıca, müşteri kaybı (churn rate) oranınızı düşürmek, yani mevcut müşterilerinizi kalitesiz deneyim nedeniyle terk etmesini engellemek, yeni müşteri kazanmaktan 5 kat daha az maliyetlidir.
Siber Güvenlik: Yoğun Trafik, Yüksek Risk
Yoğun trafik sadece performansı zorlamakla kalmaz, aynı zamanda siber saldırganlar için de bir kalkan görevi görür. Kasım, Aralık aylarını kapsayan dördüncü çeyrekte, perakende satış sitelerini hedef alan DDoS aktivitelerinde bir önceki yıla göre %117 artış gözlemlenmiştir.
‘Efsane Cuma’ gibi e-ticaretin en yoğun olduğu günlerde, siber saldırılar normal günlerin 3 katına çıkarak zirveye ulaşır. Bu saldırıların %99’u ise kullanıcıların finansal verilerine ulaşma amacı taşır. Phishing (Kimlik Avı) saldırıları da bu dönemde büyük tehdit oluşturur; 2023 yılının ilk on ayında e-ticaret platformları, toplam kimlik avı saldırılarının %43,5’inde (13 milyondan fazla saldırı) yem olarak kullanılmıştır. Ekim ayından itibaren “Black Friday” kelimelerini kullanan alan adlarında üç kat artış gözlemlenmesi, tehdidin önceden başladığını gösterir.
Fortinet’in raporları, bu dönemlerde siber güvenlik harcamalarının ve önlemlerinin kritik önemini vurgular: Altyapınızın sadece yüksek yükü değil, aynı zamanda artan siber tehditleri de kaldırması gerekmektedir. Güvenlik duvarlarının, DDoS koruma sistemlerinin ve 3D Secure gibi ödeme güvenliği önlemlerinin (2024’te kartlı ödemelerin %65’i 3D secure ile yapıldı) eksiksiz çalışır durumda olması şarttır.
Veri Analitiği ve Yapay Zeka ile Doğru Satış Stratejisi
Efsane Kasım yoğunluğunu sadece altyapı gücüyle karşılamak yetmez; aynı zamanda doğru ürünleri, doğru müşteriye sunmak ve talebi tahmin etmek de gerekir.
Yoğun dönemdeki ani talep değişimlerini, doğru stok yönetimini ve kişiselleştirilmiş kampanyaları yönetmek için AI/ML (Yapay Zeka/Makine Öğrenimi) destekli analitik çözümlerin kullanılması önerilmektedir. Bu çözümler tahminleme ve talep modelleme yetenekleri sunar. Başarılı bir Kasım performansı için altyapınız, yalnızca satışı gerçekleştirecek hızda değil, aynı zamanda doğru satışı yapacak veri işleme gücünü de sağlamalıdır. Örneğin, kadın kullanıcılar e-ticaret harcamalarının %58’ini yaparken (özellikle giyim, kişisel bakım, kozmetik gibi sektörlerde), 25-34 yaş aralığı en aktif harcama grubunu oluşturmaktadır. Bu demografik verilerin hızlıca işlenip pazarlama stratejilerine dönüştürülmesi, IT sistemlerinin başarısıyla doğrudan ilişkilidir.
Hazırlık Başarıyı Getirir
Türkiye e-ticaret sektörü, perakende e-ticaret hacminin yıllık bileşik büyüme oranının %90,82 gibi etkileyici bir seviyeye ulaşmasıyla, önümüzdeki yıllarda da bu büyüme potansiyelini sürdürecektir. 2024 yılındaki rekorlar ve 2025 yılına dair beklentiler, teknolojiye yapılan yatırımın bir lüks değil, zorunluluk olduğunu gösteriyor.
IT ekiplerinin Kasım ayında yaşanacak bu ticaret fırtınasına hazırlanırken; esnek ölçeklenebilirlik, güçlendirilmiş siber savunma ve veri odaklı operasyon yeteneği konularına odaklanması şarttır. Altyapınızın bu yoğunluğu sorunsuz kaldırması, sadece rekor satış rakamlarına ulaşmanızı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda uzun vadede marka itibarınızı ve müşteri sadakatinizi de güçlendirecektir. Bu sezonu bir kriz yerine bir fırsat olarak görmek için, şimdi harekete geçme ve altyapınızı son testlerden geçirme zamanıdır.
Altyapı Güvencesi: Eclit
Efsane Kasım yoğunluğunda kesintisiz hizmet hayati önem taşır. Evidea dahil e-ticaret sektörünün dev markalarına kesintisiz bulut platformu hizmetleri sunan Eclit;
- IT maliyetlerinizi %70’e varan oranlarda azaltır.
- Veri güvenliğini sağlar ve iş sürekliliğinizi korur.
- Sistemlerinizi 7/24 izler ve yönetir.
- Sanal sunucularınızı ücretsiz ve kesintisiz Eclit Cloud’a taşır.
Yoğun sezona tam güvenlik ve ölçeklenebilirlikle girmek için Eclit’in danışmanlık hizmetinden hemen yararlanın!
1) “Efsane Kasım” dönemi e-ticaret sektörü için ne anlama gelir?
Bu dönem, perakende ve e-ticaret sektörü için adeta bir hasat mevsiminin başlangıcını temsil eder. ‘Black Friday’ ve ‘Cyber Monday’ gibi büyük kampanyaları kapsayan, indirim ve fırsatlarla özdeşleşmiş yoğun bir süreçtir.
2) Kasım ayındaki yoğunluk e-ticaret istatistiklerine nasıl yansır?
E-ticaretin genel ticaret içindeki payı yıl genelinde %19,1 iken, Kasım ayında bu oran %22,3’e yükselir. Kasım ayında işlem sayılarında %63,2 gibi kayda değer bir artış gözlemlenmiştir. Sektör temsilcileri, bu dönem boyunca 500 milyar liralık bir ticaret hacmi öngörmektedir.
3) E-ticaret sitelerinde altyapı yavaşlığının maliyeti nedir?
Sektörel araştırmalar, bir e-ticaret sitesinin yüklenme süresindeki her 1 saniyelik gecikmenin, %7’ye varan dönüşüm kaybına neden olduğunu göstermektedir. Ayrıca, başarısız her işlemin somut bir maliyeti bulunmaktadır ve IT kesintisinin saatlik ortalama maliyeti kurumsal düzeyde 100.000 ABD Dolarının üzerine çıkabilir.
4) Yoğun talep anlarında altyapı kesintilerini önlemek için hangi IT çözümleri önerilmektedir?
Gartner, esnek ve anlık ölçeklenebilir altyapılar için hibrit veya çoklu bulut çözümlerini şiddetle önermektedir. E-ticaret şirketlerinin yoğun talep anlarında hizmet kesintisi yaşamamak adına, bulut bilişimdeki kapasite artışını otomatize etmesi (otomatik ölçeklenebilirlik) hayati bir zorunluluktur.
5) Efsane Kasım döneminde siber güvenlik tehditleri ne ölçüde artış gösterir?
‘Efsane Cuma’ gibi e-ticaretin en yoğun olduğu günlerde, siber saldırılar normal günlerin 3 katına çıkarak zirveye ulaşır. Kasım ve Aralık aylarını kapsayan dördüncü çeyrekte, perakende satış sitelerini hedef alan DDoS aktivitelerinde bir önceki yıla göre %117 artış gözlemlenmiştir. Bu saldırıların %99’u kullanıcıların finansal verilerine ulaşma amacı taşır.
