2025’te teknoloji yatırımlarının odağı “pilot uygulamalardan kapsamlı ölçeklemeye” kayıyor. GenAI ve otonom/ajanik yapay zekâ iş akışlarına gömülürken siber dayanıklılık, platform mühendisliği, endüstri bulutları, FinOps ve yetenek dönüşümü başarı ile başarısızlık arasındaki farkı belirleyecek. Gartner ve Accenture, ajanik/otonom yapay zekânın ve robotik-LLM birleşiminin şirket mimarilerini yeniden düşündürdüğünü işaret ediyor; McKinsey, 13 sınır teknolojinin somut iş değerine evrildiğini saptıyor; IDC ise 2025’i “deneyden yeniden icada geçiş yılı” diye niteliyor.
1. Ajanik (Otonom) Yapay Zekâ: İş Akışlarına “Gömülü Zekâ”
Gartner 2025 listesinde “Agentic AI” ve “Ambient/Invisible Intelligence” öne çıkıyor; Accenture da “AI: A Declaration of Autonomy” ile otonominin eşiğinde olduğumuzu vurguluyor.
Nasıl kullanılır?
- “Ajan adayları” çıkarın: talep planlama, satın alma, faturalama uyuşmazlıkları gibi karar kuralları net süreçler.
- Üretimde insan-döngüde (HITL) ve rol-tabanlı erişim ile başlayın; ajanın çıktısını KPI’lara bağlayın (SLA, DSO, MTTR).
- Gölge AI riskini kapatın: model/araç envanteri, onaylı yapay zekâ mağazası, veri kırpma (data minimization). IBM 2025 verileri, yönetişimsiz AI’ın ihlal maliyetini artırabildiğini gösteriyor.
2. Platform Mühendisliği + Endüstri Bulutları: Ölçek ve Yönetişim
Deloitte Tech Trends 2025, “işin omurgası”na AI’nin yerleştiğini; çekirdek modernizasyon ve “business of technology” temalarının sürdüğünü söylüyor. IDC, şirketlerin PoC’leri üretime taşıma oranının düşük kaldığını; 2025’te yeniden icat dönemini işaret ediyor.
Nasıl kullanılır?
- Ürün takımlarına iç geliştirici platformu (IDP) sunun: altın yollar, self-service altyapı, güvenli veri erişimi.
- Endüstri bulutları ile regülasyon/şablon kazanımı: ödeme, enerji, sağlık gibi dikeylerde hazır kontrol setleri.
- Platform OKR’leri: “feature-to-prod lead time ↓ %X”, “gölge IT olayları ↓”.
3. Güven ve Siber Dayanıklılık: “Dijital Güven”i Ürünleştir
PwC’nin 2025 Digital Trust Insights’ına göre kurumların yalnızca küçük bir kısmı firma çapında siber dayanıklılığa ulaştı; Verizon DBIR 2025 üçüncü taraf payının ve zafiyet istismarlarının arttığını gösteriyor. IBM 2025’te küresel ortalama ihlal maliyeti 4,44M$ seviyesinde raporlandı (azalma olsa da risk profili değişiyor).
Nasıl kullanılır?
· Zero Trust + Kimlik-merkezli güvenlik:
Yetki artışını engelle, MDM/EDI cihaz sağlığını zorunlu kıl.
· Üçüncü taraf riski
Sözleşmelerde SBOM, saldırı yüzeyi izleme, sürekli değerlendirme.
- AI güvenliği:
Model ve agent tehdit modeli, gizlilik filtreleri, çıkış filtresi (output guardrails).
· KPI:
tespit-çevreleme süresi (MTTD/MTTC), üçüncü taraf kaynaklı olay oranı, AI kullanım vakası başına risk skoru.
· FinOps 2.0: “Değer Odaklı” Bulut Maliyeti
IDC, AI destekli teknoloji harcamalarının 2025’te hızlanacağını; bunun da altyapı ve maliyet disiplinini kritik kıldığını belirtiyor. Deloitte’un 2025 teknoloji görünümü, marj baskısına karşı verimlilik vaat eden alanları öne çıkarıyor.
Nasıl kullanılır?
· FinOps ürün takımı:
Mühendis + finans + satın alma.
· “Maliyet/iş metriği” eşleşmesi:
Sipariş başına GPU-dakika, vaka başına inference maliyeti.
· Ön tahsis + otomatik ölçek:
Ajanik kapasite planlama, soğuk-sıcak havuzlar, spot/rezerv karması.
Enerji-Verimli Hesaplama & Sürdürülebilirlik
Gartner, “Energy-Efficient Computing”i 2025 trendleri arasına aldı; PwC CEO anketi, sürdürülebilirlik yatırımlarının gelir/üretkenlik etkisini raporluyor.
Nasıl kullanılır?
· Model/veri yaşam döngüsü ayıklama:
Küçük modeller, distil, RAG-öncelik, veri saklama süreleri.
· Karbon-bilinçli iş planlama:
Düşük karbon saatlerinde batch; veri merkezi/region seçimi.
- Tedarik zincirinde enerji-telemetri toplayıp raporla; ESG beyanlarıyla bağla.
İşgücü ve Beceriler: “Saat Camı” Organizasyonuna Hazırlık
WEF Future of Jobs 2025, 2025-2030 arası beceri dönüşümünün hızını ve yeni istihdam alanlarını ortaya koyuyor; KPMG 2025 CEO Outlook, CEO’ların büyüme için AI ve yetenek yatırımlarına yüklendiğini gösteriyor.
Nasıl kullanılır?
· Rol bazlı AI yeterlilik matrisi:
Her rol için “kullan-yönet-denetle” becerileri ve rozetler.
- İç yetenek pazarı ve mikro-öğrenme; ajanik koçlarla kişiselleştirilmiş upskilling.
· İş tasarımı:
Orta kademe için “ürün sahibi/etki mimarı” gibi değer rollerine geçiş.
Kuantum ve Post-Kuantum Güvenlik: Bugün Yol Haritası, Yarın Avantaj
Gartner 2025’te “Post-Quantum Cryptography” var; McKinsey, 2035’e doğru kuantumun ciddi sektör etkisi öngörüyor (finans, kimya, yaşam bilimleri)
Nasıl kullanılır?
· KSB (Şimdi Başla):
Kripto envanteri, anahtar ömürleri, göç sırası.
· PQC pilotları:
TLS, VPN, kod imzalama için hibrit şemalar; tedarikçi sözleşmelerine PQC yol haritası maddesi.
· Kuantum hazırlık göstergeleri:
Kripto çevrim süresi, bağımlılık haritası kapsamı.
2025, “tek bir dev atılım” yılı değil; disiplini yüksek küçük atılımların birbirine seri bağlandığı bir yıl. Ajanik AI’yı kontrollü biçimde üretime alıp (güvenlik ve maliyet telemetrisiyle), platform mühendisliği ve FinOps 2.0 ile ölçekleyebilen kurumlar, TCO’yu düşürürken büyüme cephesinde öne geçecek. McKinsey’nin bulgularıyla uyumlu biçimde, 13 sınır teknolojinin çoğu artık kullanıma hazır — mesele bunları kurumsal kaslara çevirmek.
Siz de kurumunuzu dijital geleceğe taşımaya hazır mısınız? Birlikte buluta geçiş yolculuğunuzu planlayalım. 👉 Bize Ulaşın
Ajanik (otonom) yapay zekâya nereden başlamalıyız?
Başlangıç: karar kuralları net ve veri erişimi temiz süreçleri seçin (talep planlama, satın alma uyuşmazlığı, faturalama).
Nasıl: önce insan-döngüde (HITL) + rol-tabanlı erişim; ajanın çıktısını SLA/DSO/MTTR gibi iş KPI’larına bağlayın.
Güvenlik: gölge AI’ı kapatın (model/envanter kaydı, onaylı AI mağazası, veri minimizasyonu), çıktı korumaları (prompt/response filtreleri) ekleyin.
PoC’leri üretime taşımanın en hızlı yolu nedir?
İç geliştirici platformu (IDP) kurun: “altın yollar”, self-service altyapı, güvenli veri erişimi.
Dikey hız: endüstri bulutlarının hazır kontrol setleriyle (ödeme, enerji, sağlık) uyum ve güvenlik maliyetini düşürün.
Ölçüm: feature-to-prod lead time ↓, değişiklik başarısı ↑, gölge IT olayları ↓; bunları platform OKR’lerine yazın.
“Dijital güveni” nasıl ürünleştirir ve ölçeriz?
Çerçeve: Zero Trust + kimlik merkezli güvenlik (cihaz sağlığı, en az ayrıcalık, ayrıcalık yükseltme engeli).
Tedarikçi: sözleşmelere SBOM, sürekli saldırı yüzeyi izleme ve üçüncü taraf değerlendirmeleri ekleyin.
AI güvenliği: model/ajan tehdit modeli, veri gizliliği ve çıkış (output) korumaları.
KPI: MTTD/MTTC, üçüncü taraf kaynaklı olay oranı, AI kullanım vakası başına risk skoru.
FinOps 2.0’da “değer odaklı” maliyet yönetimini nasıl kurarız?
Ekip: mühendis + finans + satın alma’dan oluşan ürün takımı.
Metrikler: iş metrikleriyle eşleştirilmiş maliyet (sipariş başına GPU-dakika, vaka başına inference maliyeti).
Yürütme: ön tahsis + otomatik ölçek; sıcak/soğuk havuzlar; spot/rezerv karması.
Koruma rayları: bütçe gardiyanları, etik/uyum kotaları, karbon-bilinçli iş planlama (düşük karbon saatlerinde batch).
Yetenek dönüşümünü nasıl hızlandırırız?
Yetkinlik: her rol için “kullan-yönet-denetle” seviyeleri olan AI yeterlilik matrisi + rozetleme.
Öğrenme: iç yetenek pazarı, mikro-öğrenme yolları, ajanik koçlarla kişiselleştirme.
İş tasarımı: orta kademeyi “ürün sahibi/etki mimarı” gibi değer rollerine kaydırın.
Başlangıç planı (90 gün): kritik 2–3 süreçte ajan pilotu → IDP minimum yetenek → FinOps panosu → ZT kimlik denetimleri → rol bazlı eğitim.
