Bulut bilişim, günümüz iş dünyasında esneklik, ölçeklenebilirlik ve hız sağlayarak dijitalleşmenin temel yapı taşlarından biri haline geldi. Ancak bu avantajlarla birlikte ciddi bir maliyet yönetimi sorumluluğunu da beraberinde getirdi. Hatalı yapılandırmalar, şeffaf olmayan harcamalar ve kaynak israfı, bulut altyapısını bir verimlilik aracından ziyade kontrolsüz bir bütçe kalemine dönüştürebiliyor.
Yazımızda, bulut maliyetini kontrol altına almak isteyen teknoloji liderlerinin dikkat etmesi gereken 6 kritik başlığı inceliyoruz.
1.Kaynak Aşımı: Gerçekten Ne Kadarına İhtiyacınız Var?
Bulut altyapısının sağladığı “sınırsız kaynak” algısı, çoğu zaman şirketleri ihtiyaç fazlası kapasite tahsis etmeye yönlendiriyor. Özellikle yoğun trafik yaşanabilecek senaryolar için önlem alırken, sistem kaynaklarını maksimum seviyede tutmak yaygın bir refleks haline geliyor. Ancak bu durum, aylık faturada önemli bir şişkinliğe neden oluyor. Örnek; Uygulama sunucularınızın trafik saatleri dışında da yüksek kapasitede çalışması, kullanılmayan kaynaklara gereksiz ödeme yapmanız anlamına gelir.
Ne yapmalı?
- Kaynak kullanımını sürekli olarak izleyin.
- Gereksiz çalışan servisleri belirli aralıklarla durdurun.
- Otomatik yeniden boyutlandırma mekanizmalarını kullanın.
- Gerçek kullanım verisine dayalı kapasite planlaması yapın.
2. Görünürlük Eksikliği: Harcamanızı Göremiyorsanız Yönetemezsiniz.
Bulut ortamında farklı birimler, ekipler ve hizmet sağlayıcılar aynı altyapıyı kullanıyor olabilir. Ancak birçok kuruluş, bu dağınık yapının maliyet etkisini tam olarak izleyemiyor. Harcamalar görünür olmadığında, optimizasyon imkânsız hale gelir.
Veri: Tangoe’nun 2023 tarihli “Cloud Cost Management”rehberine göre; pek çok şirket bulut faturasını yalnızca “toplam rakam” olarak görebiliyor. Harcamanın hangi kaynak, ekip veya hizmet için yapıldığına dair şeffaflık büyük oranda eksik.
Ne Yapmalı?
- Harcamaları proje, kullanıcı ve departman bazında segmentleyin.
- Uyarı sistemleri kurarak beklenmedik artışlara anında müdahale edin.
3. Otomasyon Eksikliği: Gereksiz Harcamaları Engelleyemiyorsanız Durduramazsınız.
Bulut ortamında manuel yönetim, hatalara ve zaman kaybına açık bir yöntemdir. Bunun yerine otomasyon sistemleriyle çalışan kaynakları planlamak, devre dışı bırakmak ve gerektiğinde yeniden başlatmak hem verimlilik sağlar hem de maliyetleri düşürür.
Veri: McKinsey tarafından yayımlanan “Five Ways to Lower Cloud Costs” raporuna göre, otomasyon stratejileri uygulayan işletmelerin bulut giderlerinde %15–25 oranında azalma sağladığı görülmüştür.
Ne Yapmalı?
- Yoğun olmayan saatlerde düşük güçlü instance’lar kullanın.
- Trafik artışı veya düşüşüne göre otomatik ölçeklendirme kuralları belirleyin.
- Yedekleme, test ve geliştirme ortamlarını çalışma saatlerine göre yapılandırın.
4. Rezerve ve Spot Instance Kullanımına Yeterince Odaklanmamak
Kurumlar genellikle anlık ihtiyaca göre “ondemand” kaynakları kullanıyor. Ancak bu yaklaşım, uzun vadeli projelerde maliyeti artıran bir unsura dönüşebiliyor. Bunun yerine rezerve ya da spot kaynaklarla çok daha ekonomik çözümler üretmek mümkün.
Ne Yapmalı?
- Rezerve instance kullanarak %30–60 arası tasarruf sağlayın.
- Az kritik işler için spot istance kullanımıyla %70’e varan avantaj elde edin.
- Uygulamalarınızı spot kaynakların geçici doğasına uygun hale getirin.
5. Etiketleme (Tagging) Yetersizliği: Hangi Departman Ne Kadar Harcıyor?
Kurum içinde bulut optimizasyonu maliyetlerinin yönetilebilmesi için kim, ne kadar, neden sorularına cevap verecek bir yapı kurmak gerekir. Etiketleme (tagging), bu noktada en temel araçlardan biridir. Ancak birçok şirket bu konuda standartlaşmış bir yapıya sahip değil.
Ne Yapmalı?
- Her kaynağa ait departman,proje,kullanıcı,ortam bilgilerini içeren etiket şablonları belirleyin.
- Kaynak oluşturma sırasında zorunlu etiket kullanımını sisteminize entegre edin.
- Etiketleri düzenli olarak kontrol edin,eksik veya hatalı olanları tespit edin.
6. FinOps Kültürünün Yokluğu
Bulut optimizasyonu sadece bir teknoloji konusu değildir; aynı zamanda bir finans ve strateji konusudur. FinOps (Financial Operations), BT ekiplerinin finans ve iş birimleriyle birlikte çalışarak bulut optimizasyonu maliyetlerini yönettiği bir yaklaşımdır. Bu kültür gelişmediğinde sorumluluk dağılır ve optimizasyon başarısız olur.
Veri: FinOps uygulamalarını benimseyen kuruluşlar, bulut harcalamarında %20-30 arası anlamlı tasarruf sağlıyor.
Ne Yapmalı?
- BT, finans ve operasyon birimlerini aynı masa etrafında toplayın
- Harcama hedefleri belirleyin, sorumlulukları dağıtın
- Süreçlerinizi belirli aralıklarla gözden geçirin ve aksiyon alın.
Bulut maliyet optimizasyonu, yalnızca harcamaları kısmaktan ibaret değildir. Esnek, görünür ve otomasyon destekli bir yapıyla, sadece maliyetlerinizi değil aynı zamanda operasyonel verimliliğinizi de artırabilirsiniz. Eğer tüm bunları takip edebilecek bir ekibe ya da bütçeye sahip değilseniz, tüm ihtiyaçlara aynı anda cevap verebilecek Eclit Yönetilen Hizmetlere göz atabilirsiniz!
Sık Sorulan Sorular
1. Bulut ortamlarında görünmeyen maliyetler nasıl tespit edilir ve optimize edilir?
Görünmeyen bulut maliyetleri genellikle atıl kaynaklar, aşırı tahsis edilmiş servisler, veri transfer ücretleri ve lisanslama kalemlerinden oluşur. Bu maliyetleri tespit etmek için gelişmiş cost monitoring araçları kullanılır. Kaynak bazlı raporlama, etiketleme politikaları ve kullanım analitiği ile bu kalemler detaylandırılarak optimize edilebilir.
Bulut maliyetlerini azaltmak için hangi yöntemler kullanılabilir?
Kullanılmayan kaynakların kapatılması, rezervasyonlu (reserved) instanceların tercih edilmesi, otomatik ölçeklendirme (autoscaling) ve maliyet izleme araçlarının kullanılması gibi yöntemler, bulut maliyetlerini düşürmek için etkili stratejilerdir.
Şirketim için bulut maliyet optimizasyonuna nereden başlamalıyım?
İlk adım olarak mevcut kaynak kullanımınızı analiz edin. Ardından gereksiz servisleri belirleyin, kullanım alışkanlıklarını gözden geçirin ve bir maliyet izleme aracı kullanarak harcama kalemlerinizi detaylandırın. Bu analiz, verimli bir optimizasyon planı oluşturmanızı sağlar.
